PCOS of endometriose? Je bent niet gek, je hormonen zijn gewoon in staking

We zeggen het maar meteen: als jouw menstruatie net zo onvoorspelbaar is als het Nederlandse weer, je buik opzwelt alsof je in maand vijf zit of je stemming verandert bij elk tv-reclameblok — dan is de kans groot dat er iets hormonaals aan de hand is. PCOS of endometriose, bijvoorbeeld. Zo’n 1 op de 10 vrouwen heeft endometriose, en PCOS komt nog vaker voor.

Maar wat zijn dat nou precies? En belangrijker: wat kun je eraan doen (zonder je hele leven te moeten omgooien of bij elke klacht weggezet te worden als “overgevoelig”)? Bij zowel PCOS als endometriose is de anticonceptiepil vaak stap 1. Let’s talk real.

Wat is PCOS?

PCOS staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Klinkt alsof je eierstokken vol zitten met cysten – maar dat is niet helemaal waar. Wat er écht gebeurt: je eierstokken maken teveel mannelijke hormonen aan (ja, ook vrouwen hebben die), waardoor:

je eisprong vaak uitblijft of onregelmatig is
je menstruatie onvoorspelbaar of zelfs maanden afwezig is
je last kunt krijgen van acne, overbeharing, gewichtstoename of moeite met zwanger worden

Bij PCOS zitten je hormonen gewoon niet op één lijn. En jij? Jij bent daar de dupe van.

En wat is endometriose dan?

Heel andere koek. Bij endometriose groeit het slijmvlies dat normaal ín je baarmoeder zit (endometrium), óók op plekken waar het helemaal niet thuishoort: rond je eierstokken, eileiders, blaas of zelfs darmen. Dit weefsel bloedt mee tijdens je menstruatie, maar kan niet weg. Gevolg:

hevige buik- of bekkenpijn, vaak rond je menstruatie
pijn bij het vrijen, plassen of ontlasting
extreme vermoeidheid
vruchtbaarheidsproblemen

Endometriose wordt vaak pas laat ontdekt. Vrouwen horen jarenlang “dat pijn bij menstruatie normaal is”. Spoiler: het is niet normaal als je krom ligt van de pijn.

Wat kan je doen?

Je lichaam verandert niet van de ene op de andere dag, en deze aandoeningen zijn geen verkoudheid die je uitzit. Maar – goed nieuws – je kunt er wél goed mee leren leven. Met de juiste aanpak kun je veel klachten verlichten of zelfs grotendeels onder controle krijgen.

👇 Dit zijn je opties:

1. De anticonceptiepil

Bij zowel PCOS als endometriose is de pil vaak stap 1. Waarom?

Bij PCOS reguleert de pil je cyclus en remt ze de aanmaak van mannelijke hormonen → minder acne, minder haargroei, regelmatige menstruaties.
Bij endometriose onderdrukt de pil de opbouw van baarmoederslijmvlies → minder groei van ‘endometriosehaarden’ en dus minder pijn.

Er zijn verschillende soorten pillen. Sommige met alleen progestageen, andere met oestrogeen én progestageen. Wat bij jou past, hangt af van je klachten en medische voorgeschiedenis.

👉 Belangrijk: de pil is geen genezing, maar een manier om klachten te managen. Zie het als een pauzeknop voor je hormonen.

2. Leefstijl aanpassen

Yep, we weten het. Altijd makkelijker gezegd dan gedaan. Maar bij PCOS heeft voeding en beweging écht invloed. Minder suiker en bewerkte koolhydraten kan je insulineresistentie verbeteren en zo je hormonen helpen balanceren.

Bij endometriose melden veel vrouwen verlichting bij het vermijden van gluten, rood vlees of zuivel – al is het effect niet voor iedereen hetzelfde.

3. Pijnstilling of hormoontherapie

Bij endometriose is pijnstilling (zoals NSAID’s) vaak nodig. Soms wordt gekozen voor sterkere hormonale medicatie die je menstruatie volledig onderdrukt (zoals een hormoonspiraal of GnRH-agonisten).

4. Vruchtbaarheidsbehandelingen

Als zwanger worden lastig is, zijn er vruchtbaarheidsbehandelingen mogelijk. Bij PCOS bijvoorbeeld ovulatie-inductie (stimulatie van de eisprong), bij endometriose soms IVF.

5. Operatie (bij endometriose)

In ernstige gevallen kan een kijkoperatie (laparoscopie) nodig zijn om endometriosehaarden te verwijderen. Dit kan tijdelijk veel verlichting geven.

Belangrijk om te onthouden

Je klachten zijn echt. Je stelt je niet aan.
Je bent niet alleen: zo’n 1 op de 10 vrouwen heeft endometriose, en PCOS komt nog vaker voor.
Het helpt om je cyclus bij te houden, vragen te stellen aan je arts en je eigen lichaam serieus te nemen.
De juiste combinatie van medicatie, leefstijl en ondersteuning kan het verschil maken.

Tot slot: dit moet je onthouden over de anticonceptiepil

De anticonceptiepil is meer dan alleen bescherming tegen zwangerschap. Het is een hulpmiddel om je hormonen tot rust te brengen, je cyclus te reguleren en je kwaliteit van leven te verbeteren — vooral bij PCOS en endometriose.

Twijfel je of de pil iets voor jou is, of wil je wisselen van merk of type? Mail Zekervandepil.nl voor professioneel advies en discretie.